Bạn đã bao giờ gặp những kẻ "thích thao túng" tại nơi làm việc chưa và cách đối phó?

  1. Tâm sự cuộc sống

  2. Xã hội

  3. Kỹ năng mềm

  4. Tâm lý học

Mình đã từng gặp trường hợp này ở công ty cũ. Những sản phẩm mình cày ngày cày đêm rồi, thậm chí được sự trợ giúp, góp ý của mentor luôn bị 1 anh đồng nghiệp thân thiết (làm thân với mình lúc mới vào công ty) chỉ trích, phán xét và gây áp lực khiến mình luôn cảm thấy tiêu cực và tồi tệ, bản thân thật kém cỏi. Và dần dần bản thân mình đi chệch hướng khiến công việc trì trệ cũng như hiệu suất công việc giảm đi đáng kể. Và mình quyết định nghỉ việc. Sau này kể với sếp mới thì sếp cũng tâm sự về những trường hợp "thao túng tâm lý" này ở công sở khiến mình nổi da gà :))

Từ khóa: 

kỹ năng mềm

,

thao túng tâm lý

,

tâm sự cuộc sống

,

xã hội

,

kỹ năng mềm

,

tâm lý học

Cảm ơn bạn đã mời mình trả lời câu hỏi. Mình nghĩ là đa số chúng ta đều gặp những người thích thao túng (gaslighting) ở nhiều nơi, từ trường học cho đến công sở, thậm chí ở gia đình. Khi đã nhận diện người thao túng thì mình sẽ ghi nhận và thả lỏng bản thân để chăm sóc cho nội tâm bên trong vững vàng. Còn nhân tố thao túng thì mình tạm giữ khoảng cách cho đến khi đủ mạnh để can thiệp ngược lại với người đó.

Tài liệu về hiện tượng tâm lý này có khá nhiều trên mạng, mình gửi một link để các bạn tham khảo

Chúng ta thường sợ hãi hiệu ứng tâm lý này vì những ảnh hưởng tiêu cực của nó lên đời sống tinh thần cá nhân. Nhưng mọi diễn biến trong tâm trí đều có phần của chúng ta tiếp tay chứ không phải chỉ do yếu tố bên ngoài. Do đó nếu bạn đã phiền não bởi sự thao túng, hãy nghiêm túc làm việc với chính bản thân mình trước tiên. Bạn có thể nhờ đến sự trợ giúp của bác sĩ tâm lý, hay một người từng trải có kinh nghiệm, hoặc cấp trên để chia sẻ nhưng sau cùng bạn vẫn phải tự mình hoàn thành trải nghiệm này. Khi vượt qua được thì bạn sẽ càng mạnh mẽ bình an hơn đến nỗi không có yếu tố bên ngoài nào có thể gây ảnh hưởng được nữa.

Trả lời

Cảm ơn bạn đã mời mình trả lời câu hỏi. Mình nghĩ là đa số chúng ta đều gặp những người thích thao túng (gaslighting) ở nhiều nơi, từ trường học cho đến công sở, thậm chí ở gia đình. Khi đã nhận diện người thao túng thì mình sẽ ghi nhận và thả lỏng bản thân để chăm sóc cho nội tâm bên trong vững vàng. Còn nhân tố thao túng thì mình tạm giữ khoảng cách cho đến khi đủ mạnh để can thiệp ngược lại với người đó.

Tài liệu về hiện tượng tâm lý này có khá nhiều trên mạng, mình gửi một link để các bạn tham khảo

Chúng ta thường sợ hãi hiệu ứng tâm lý này vì những ảnh hưởng tiêu cực của nó lên đời sống tinh thần cá nhân. Nhưng mọi diễn biến trong tâm trí đều có phần của chúng ta tiếp tay chứ không phải chỉ do yếu tố bên ngoài. Do đó nếu bạn đã phiền não bởi sự thao túng, hãy nghiêm túc làm việc với chính bản thân mình trước tiên. Bạn có thể nhờ đến sự trợ giúp của bác sĩ tâm lý, hay một người từng trải có kinh nghiệm, hoặc cấp trên để chia sẻ nhưng sau cùng bạn vẫn phải tự mình hoàn thành trải nghiệm này. Khi vượt qua được thì bạn sẽ càng mạnh mẽ bình an hơn đến nỗi không có yếu tố bên ngoài nào có thể gây ảnh hưởng được nữa.

Mình không nghĩ vấn đề nằm ở bạn mà vấn đề nằm ở việc bạn chưa đủ tinh để nhận ra sự thao túng. Việc thao túng sẽ dễ dàng hơn khi nạn nhân có tâm lý yếu và khuynh hướng cầu toàn bởi bạn sẽ càng dễ mất niềm tin vào bản thân, nhưng điều này KHÔNG CÓ NGHĨA là vì bạn thiếu tự tin vào bản thân nên bạn mới bị đồng nghiệp thao túng - đây là tư duy victim-blaming rất đáng sợ nên trước hết chính bạn cũng không nên nghĩ rằng mình có lỗi trong chuyện này. Vấn đề là ở người đồng nghiệp có cách hành xử sai so với các chuẩn mực công sở, thiếu khách quan và toxic. Sự thao túng sẽ càng leo thang mỗi khi bạn làm sai một việc gì đó. Việc đầu tiên bạn cần làm trong tình huống này là cách xa anh ta ra. Mình cho rằng các mối quan hệ đồng nghiệp nên giữ khoảng cách và tách bạch nó với mối quan hệ bạn bè, đồng nghiệp thành bạn thì tốt nhưng đừng đem chốn công sở làm nơi kết bạn, do đó, đồng nghiệp có thân thiết đến mấy mà độc hại thì nên cách xa khỏi đó, bạn không có việc gì phải chịu đựng. Bạn bè, vợ chồng mà độc hại còn bỏ được mà.
Thứ hai, bạn nên quyết liệt và ngay lập tức vạch rõ ranh giới, biết cách nói không với những thái độ và hành xử không đúng mực. 
Thứ ba, công việc thì chỉ nên nghe mentor và sếp, mentor thì hẳn là do sếp chỉ định rồi. Ý kiến đồng nghiệp nên dùng để tham khảo, bạn không thể vì ý kiến đồng nghiệp mà nghi ngờ và làm lệch cả ý kiến của mentor. Cái này là một hành xử không đúng ở chốn công sở nên mình thấy bạn cần điều chỉnh ngay. 
Cuối cùng, xây dựng tư duy độc lập. Ai khi đi làm rồi cũng sẽ không có mentor và sếp kè kè chỉ dạy liên tục nữa, và sẽ phải độc lập và chủ động trong công việc của mình. Bạn càng độc lập bao nhiêu thì bạn càng có năng lực phản biện với mọi luồng quan điểm xung quanh, và dễ dàng nhận diện đồng nghiệp thao túng bạn.
Và nhớ là đừng để ai nói rằng vì bạn thế nọ thế chai nên mới bị thao túng, đây là vấn đề của tay đồng nghiệp, không phải bạn. 

Thật ra về cơ bản bạn chưa thực sự tự tin vào khả năng và năng lực của chính mình đấy nên mới dễ bị họ "thao túng" như vậy. Ngoài ra bạn còn có mentor nữa nên có thể chia sẻ để nhận sự giúp đỡ hoặc gửi thẳng lên quản lý của bạn để xem xét chứ đồng nghiệp kia có phải là người quyết định đến kết quả đâu mà bạn phải áp lực.

Nếu bị họ "kích thích" trong quá trình làm việc thì bạn nên cần bình tĩnh và thẳng thắn bày tỏ quan điểm, giữ vững lập trường và mạnh dạn đề xuất các phương án với người quản lý trực tiếp của bạn.

Mình đã từng là nạn nhân của việc chơi bẩn nơi công sở. Đặt điều, tấn công, chỉ trích đủ cả... và mình thấy họ đáng thương, vì cái tâm họ lệch lạc kinh khủng.
Sau đó mình chọn cách chuyển việc, nếu nói mình sợ là đúng, mình sợ mình bị biến chất vs sợ trái tim mình chứa đầy thù hận. 
Câu trả lời là ai nói gì tui kệ nhưng cố tình kà kia trong lĩnh vực của tui là tui lật bàn. Cứ để cho họ diễn cho họ nói xấu bạn. Còn lại chứng minh bằng hành động và thực lực. Chứ đừng có rơi vào các cuộc tranh cãi bôi xấu nhau. Còn cấp trên hoặc đồng nghiệp thì nói thật nhé. Ít người quan tâm đến bạn cày bao nhiêu cố gắng ntn. Đa phần mọi người chỉ quan tâm đến chức vụ vs bảng thưởng cuối năm thôi.