Có nên tìm cách thay đổi người khác?

  1. Tâm lý học

Mình có đọc được một câu chuyện ngụ ngôn rằng:

Thuở xa xưa, một vị vua trên đường du hành, đi qua bao con đường hiểm trở, khiến đôi chân đau tê dại. Sau khi về cung điện, ông ra lệnh cho cận thần phải trải da bò trên mọi con đường. Ông nghĩ rằng điều này không chỉ tốt cho bản thân mình, mà còn vì lợi ích của người dân.

Hàng loạt gia súc bị giết, ngân khố quốc gia thâm hụt. Tuy nhiên, một kẻ đầy tớ đã nói với vua: "Thưa đức vua, tại sao ngài không bọc chân mình bằng hai miếng da bò?". Nhà vua nghe xong cảm thấy rất ngạc nhiên, và làm thử. Sau cùng, ông có một đôi lót chân bằng da bò (đôi giày) rất ưng ý.

Khi đọc xong câu chuyện, mình mới nghĩ rằng liệu việc thay đổi người khác có khó khăn đến như thế không? Vì mình thấy trong các mối quan hệ hằng ngày, có đôi khi không chỉ thay đổi bản thân, mà mình cũng phải thay đổi được người khác.

Từ khóa: 

tâm lý học

Câu chuyện này mình đã đọc khá lâu và cách hiểu của mình hơi khác của bạn 1 tý, rằng con người không nên cố thay đổi thế giới mà nên thay đổi để phù hợp với thế giới.

Nhưng bỏ qua cách hiểu khác nhau thì với câu hỏi của bạn, mình nghĩ câu trả lời là không nên. Vì đơn giản, loài người là động vật bậc cao, có thể nói là cao nhất trên Trái Đất. Nên mỗi cá thể riêng biệt là 1 cá thể riêng biệt, có thể họ là 1 phần của các kết nối xã hội nhưng liên kết này không mạnh mẽ bằng các loài vật khác. Hay nói đơn giản hơn, mỗi cá thể sẽ có 1 bản sắc riêng của cá nhân. Vì vậy, việc 1 cá nhân như thế nào không phải là thứ mà 1 cá nhân khác có thể can thiệp vào. Việc cố gắng thay đổi thường sẽ khiến người ta phản kháng lại như kiểu quán tính trong vật lý vậy. Và cái phản kháng đó, ko ít thì nhiều cũng hại đến các mối quan hệ giữa 2 cá nhân. Lại nữa, nếu có cải tạo đc đi chăng nữa, lúc đó bạn sẽ thấy người ta không còn là họ, bạn sẽ gặp 1 con người khác, vì con người cũ đã mất đi cùng cái bản sắc của họ rồi.

Vậy nên, cố gắng thay đổi 1 người, cá nhân mình nghĩ hoàn toàn không nên. Tất nhiên ở đây ko bàn đến các trường hợp sai trái với đạo đức, lối sống nhé :D

Trả lời

Câu chuyện này mình đã đọc khá lâu và cách hiểu của mình hơi khác của bạn 1 tý, rằng con người không nên cố thay đổi thế giới mà nên thay đổi để phù hợp với thế giới.

Nhưng bỏ qua cách hiểu khác nhau thì với câu hỏi của bạn, mình nghĩ câu trả lời là không nên. Vì đơn giản, loài người là động vật bậc cao, có thể nói là cao nhất trên Trái Đất. Nên mỗi cá thể riêng biệt là 1 cá thể riêng biệt, có thể họ là 1 phần của các kết nối xã hội nhưng liên kết này không mạnh mẽ bằng các loài vật khác. Hay nói đơn giản hơn, mỗi cá thể sẽ có 1 bản sắc riêng của cá nhân. Vì vậy, việc 1 cá nhân như thế nào không phải là thứ mà 1 cá nhân khác có thể can thiệp vào. Việc cố gắng thay đổi thường sẽ khiến người ta phản kháng lại như kiểu quán tính trong vật lý vậy. Và cái phản kháng đó, ko ít thì nhiều cũng hại đến các mối quan hệ giữa 2 cá nhân. Lại nữa, nếu có cải tạo đc đi chăng nữa, lúc đó bạn sẽ thấy người ta không còn là họ, bạn sẽ gặp 1 con người khác, vì con người cũ đã mất đi cùng cái bản sắc của họ rồi.

Vậy nên, cố gắng thay đổi 1 người, cá nhân mình nghĩ hoàn toàn không nên. Tất nhiên ở đây ko bàn đến các trường hợp sai trái với đạo đức, lối sống nhé :D

Chào bạn, nếu bạn tìm cách thay đổi ai đó, thì bạn sẽ phải chịu trách nhiệm cho sự thay đổi và kết quả do sự thay đổi này mang lại- và không phải lúc nào chúng ta cũng kiểm soát được kết quả này đâu, dù ban đầu là vì ý tốt chăng nữa, bạn nhé.

Đối tượng mà bạn thay đổi sẽ hoàn toàn lệ thuộc vào bạn và mất đi tính tự chủ. Họ cũng không còn có bản sắc riêng hay suy nghĩ độc lập nữa. Đến lúc đó, những gì họ có được từ việc thay đổi chưa chắc đã có giá trị bằng những thứ họ mất đi.

Bạn hãy thử giúp họ tự nhận thức lại về bản thân và khơi gợi khao khát tự thay đổi theo chiều hướng tích cực hơn (đối với họ, chứ không phải đối với bạn nhé). Như vậy sẽ bền vững và có ý nghĩa.

Về phương pháp thực hiện thì bạn có thể tham khảo khái niệm khai vấn (coach) nhé.

Có lẽ, ép voi giảm cân, ép hổ ăn chay, ép rùa chạy nhanh, ép gà bay lượn là một cực hình với cả đôi bên, bạn ạ.

Chúc bạn lan tỏa những giá trị tích cực khi giúp đỡ người khác.

Câu chuyện bạn đọc bên trên thì đó là tìm cách thay đổi hành động sai lầm của người khác bằng cách đưa ra giải pháp khiến họ thuyết phục thôi, chứ không thay đổi được bản chất ích kỷ của con người họ.

" Tìm cách thay đổi người khác" nghĩa là tìm cách thay đổi bản chất, tính cách, đặc tính người khác. Điều đó rất khó, nếu như không muốn nói là không thể. Chúng ta không thể hoàn toàn bác bỏ con người nào đó, dù anh ta xấu xa, đáng khinh, lố bịch, bởi vì con người này có 1 vị trí nhất định trong trật tự thiên nhiên. Phải chấp nhận con người anh ta như một sự kiện không thể thay thế được. Luôn tồn tại những người ngốc, kẻ đểu trong thế giới này, bác bỏ anh ta nghĩa là thách thức sống chết với anh ta. Không ai có thể thay đổi đặc tính cá nhân riêng của một người, như đặc tính tinh thần đạo đức, khả năng trí tuệ, tính khí và vóc người; nếu quá mức lên án anh ta từ mọi quan điểm thì sẽ chỉ để lại một sự xung đột mâu thuẫn hết sức. Nếu chúng ta muốn biến anh ta thành người khác để tồn tại, bản chất của aanh ta sẽ ngăn cấm điều đó.

Trong mối quan hệ với con người khác, ta phải cho phép mọi người có quyền tồn tại phù hợp với đặc tính họ có, dù nó dẫn tới điều gì. Tất cả những gì ta làm là nên tận dụng đặc tính của họ theo một cách phù hợp mà loại đặc tính/ bản chất họ cho phép, hơn là sự hy vọng thay thế đặc tính hoặc lên án họ ngay lập tức. Hãy sống và cho phép họ sống. Đó là nhiệm vụ khá khó, cho nên thật tốt phúc cho ta nếu tránh được số lượng lớn các mối quan hệ với đồng loại.

Hãy tập kiên nhẫn với người khác bằng cách tập kiên nhẫn với vật vô tri vô giác. Phẫn nộ với tư cách đạo đức của ai đó thì cũng khác gì sự ngu ngốc khi trút giận lên hòn đá mà ta vấp phải trên đường đi.