Làm thế nào để giải thích Chủ nghĩa Mác - Lênin cho một đứa trẻ 10 tuổi hiểu được?

  1. Triết học

Chào mọi người có lẽ đây là một câu hỏi hơi khoai, chính mình cũng bị bí tắc khi nhận được câu hỏi này từ cháu của mình và ko biết phải giải thích như thế nào cho nó dễ hiểu.

Cháu mình là đứa khá ham học hỏi, thắc mắc và hỏi rất nhiều. Hiện tại nó được 10 tuổi, không biết bằng cách nào đấy nó nghe được về Chủ nghĩa Mác - Lênin thì nó về hỏi mình là ''Cô ơi chủ nghĩa Mác - Lênin là gì, cháu lên Google đọc chẳng hiểu gì cả'' mà ko biết giải thích làm sao nhưng vẫn hứa sẽ tìm cách giải đáp sao cho nó hiểu được. Mọi người giúp mình với!

Từ khóa: 

triết học

Ngày xửa ngày xưa, có một người tên là C.Mác. Ông ta thoạt nhìn hơi đáng sợ, nhưng thực ra lại rất tốt bụng và thông minh, có đôi phần giống với bác Hagrid trong Harry Potter vậy.
https://cdn.noron.vn/2023/02/08/5274007824180067284285912704595894757490688n-1675845205.jpg
Vào thời điểm ông sinh sống, có một số ít người rất giàu, sở hữu gần như tất cả mọi của cải. Và có rất nhiều người rất nghèo, hoàn toàn không có gì trong tay, phải làm việc vất vả cho những người giàu có kia.
C.Mác nghĩ rằng đây là một sự bất công. Thế nên ông đã viết một quyển sách mang tên das Kapital ("Tư bản" trong tiếng Đức) để vạch trần sự bất công đấy (hay người ta còn gọi là Chủ nghĩa Tư bản). Theo đó, ông cho rằng người nghèo nên đoàn kết lại để yêu cầu được trả lương cao hơn, yêu cầu quyền lợi nhiều hơn và có một cuộc sống công bằng hơn.
Quyển sách đấy đã trở thành quyển sách bán chạy nhất. Quyển sách và tư tưởng của Mác đã truyền cảm hứng cho rất nhiều người. Cuốn sách đã khiến người nghèo hiểu ra vấn đề và xuống đường phố và biểu tình đòi quyền lợi và sự công bằng.
Cuối cùng, ở nhiều nước, điều này đã giúp người dân có được sự bình đẳng hơn về của cải và người dân được sống tự do hơn (dân chủ). Người nghèo đã có thể tiến hành bỏ phiếu bầu cử, cũng như xây dựng nên các đảng phái của riêng họ.
Bởi vì C.Mác đã viết nên quyển sách trọng đại đó nên người đặt tên cho hệ tư tưởng nó chứa đựng là Chủ nghĩa Mác (Marxism).
Những người giàu không thích những gì được nêu trong quyển sách chút nào, họ đã rất tức giận. Thậm chí đôi khi hai bên còn gây chiến với nhau một vài năm luôn ấy. Ở một số nước, như Nga khoảng 100 năm trước đây chẳng hạn, những người nghèo đã vùng lên, làm một cuộc cách mạng lật đổ nhà vua và đám quần thần để giành lại đất nước.
Nhưng tại đây, họ lại đi quá xa, bởi sau đó nhiều năm, họ đối xử với người dân của mình chẳng khác gì những người giàu đã làm trước đó.
Điều này có lẽ sẽ làm C.Mác buồn.
Trả lời
Ngày xửa ngày xưa, có một người tên là C.Mác. Ông ta thoạt nhìn hơi đáng sợ, nhưng thực ra lại rất tốt bụng và thông minh, có đôi phần giống với bác Hagrid trong Harry Potter vậy.
https://cdn.noron.vn/2023/02/08/5274007824180067284285912704595894757490688n-1675845205.jpg
Vào thời điểm ông sinh sống, có một số ít người rất giàu, sở hữu gần như tất cả mọi của cải. Và có rất nhiều người rất nghèo, hoàn toàn không có gì trong tay, phải làm việc vất vả cho những người giàu có kia.
C.Mác nghĩ rằng đây là một sự bất công. Thế nên ông đã viết một quyển sách mang tên das Kapital ("Tư bản" trong tiếng Đức) để vạch trần sự bất công đấy (hay người ta còn gọi là Chủ nghĩa Tư bản). Theo đó, ông cho rằng người nghèo nên đoàn kết lại để yêu cầu được trả lương cao hơn, yêu cầu quyền lợi nhiều hơn và có một cuộc sống công bằng hơn.
Quyển sách đấy đã trở thành quyển sách bán chạy nhất. Quyển sách và tư tưởng của Mác đã truyền cảm hứng cho rất nhiều người. Cuốn sách đã khiến người nghèo hiểu ra vấn đề và xuống đường phố và biểu tình đòi quyền lợi và sự công bằng.
Cuối cùng, ở nhiều nước, điều này đã giúp người dân có được sự bình đẳng hơn về của cải và người dân được sống tự do hơn (dân chủ). Người nghèo đã có thể tiến hành bỏ phiếu bầu cử, cũng như xây dựng nên các đảng phái của riêng họ.
Bởi vì C.Mác đã viết nên quyển sách trọng đại đó nên người đặt tên cho hệ tư tưởng nó chứa đựng là Chủ nghĩa Mác (Marxism).
Những người giàu không thích những gì được nêu trong quyển sách chút nào, họ đã rất tức giận. Thậm chí đôi khi hai bên còn gây chiến với nhau một vài năm luôn ấy. Ở một số nước, như Nga khoảng 100 năm trước đây chẳng hạn, những người nghèo đã vùng lên, làm một cuộc cách mạng lật đổ nhà vua và đám quần thần để giành lại đất nước.
Nhưng tại đây, họ lại đi quá xa, bởi sau đó nhiều năm, họ đối xử với người dân của mình chẳng khác gì những người giàu đã làm trước đó.
Điều này có lẽ sẽ làm C.Mác buồn.

Có quá nhiều khái niệm chưa hình thành ở một đứa trẻ 10 tuổi.
Vì vậy việc giải thích phải dựa trên những khái niệm cơ bản nhất, gần gũi nhất. Không nhất thiết phải đi sâu vào giải thích cụ thể mà chỉ tập trung vào giải thích "nó là gì?".

Một số gợi ý:

  1. Vì sao ngày xưa có vua mà bây giờ không có?
    Hãy đặt vấn đề như vậy vì cháu nó đã xem qua phim ảnh rồi.
  2. Hãy cho biết về các bộ lạc nguyên thủy và sự hình thành nhà nước có vua đứng đầu
    Ví von bộ lạc nguyên thủy như một ngôi làng, như một ngôi trường nhỏ. Đứng đầu là một người già. Hằng ngày bộ lạc đó có những người đi săn, đi tìm kiếm quả rừng. 
  3. Từ đó chỉ ra toàn bộ thế giới có một quá trình phát triển từ BỘ LẠC - NHÀ NƯỚC PHONG KIẾN - NHÀ NƯỚC HIỆN ĐẠI
    Tránh dùng các thuật ngữ chuyên môn quá, tập trung vào những từ có nghĩa trực tiếp, rõ ràng, phù hợp với nhận thức của trẻ nhỏ
  4. Kết luận:
    Chủ Nghĩa Mác - Lenin là những hiểu biết của con người về quy luật đó, giải thích vì sao có sự thay đổi. 
    Đồng thời khuyến khích tìm tòi, không quên nhắn nhủ khi con lớn lên sẽ hiểu thêm nhiều thứ như vì sao trong phim người ta dùng "ngân lượng" mà bây giờ dùng tiền giấy. Vì sao ngày xưa không có tivi, ngày nay lại có tivi,....

🌀''Cô ơi chủ nghĩa Mác - Lênin là gì, cháu lên Google đọc chẳng hiểu gì cả''🌀

¤•¤•¤•¤•¤

https://cdn.noron.vn/2023/02/21/138832445713979577-1676917005.jpg

• • •

▪︎Còn về ❛chủ nghĩa Mác-Lênin❜ ? 

— Ông MÁC là người tạo ra câu chuyện với góc nhìn khác ông MÍT bên trên; Ông LÊ, sau khoảng 5O năm, là người bắt tay vào thực hiện câu chuyện của ông MÁC, làm cho dự định của "người thầy" MÁC trở thành cuộc sống có thật. 

Người ta ghép tên 2 ông MÁC và LÊnin thành.. ❛chủ nghĩa Mác-Lênin❜-như là một 'thương hiệu chung' vậy.

▪︎Còn ông MÍT ? 

— câu chuyện của ông MÍT là câu chuyện vốn có mà mọi người quen làm, nên họ TỰ NHIÊN cứ thế mà làm, vừa làm, vừa sửa đổi.

Theo thời gian, cả câu chuyện, ước mơ, kế hoạch của ông MÍT, ông MÁC, rồi ông LÊ đều được nhiều làng khác làm theo. Và, tất nhiên, mỗi cách làm cũng dần dần xuất hiện những sai sót mà 3 ông (cùng nhiều người khác nữa, lớn hơn cháu sẽ hiểu) trước kia không thể nào hình dung ra hết. 

Bên phía con cháu ông Mác-ông Lê đã xảy ra cơ man vụ tổn thất bàng hoàng; tương tự, bên phía cháu con ông Mít (cùng nhiều người khác) cũng xảy ra vô số vụ kinh thiên động địa. Tác hại ngoài đời ghê gớm hơn nhiều khi suy nghĩ đang còn là tư tưởng, chữ viết. 

▪︎Khác biệt về cách SỬA LỖI của hai bên, như nào ? (đó là một câu chuyện dài khác..).

• • •

▪︎Đến nay, thì sao ?

Cô chỉ hỏi 1 câu cực dễ, Cháu trả lời giùm: 

— có rất nhiều loại cây mọc tự nhiên‐gọi tên chúng là “cây Tự Nhiên”, và cũng có không ít giống cây tốt được người ta chọn, chăm bón, trồng lên‐gọi tên chúng là “cây Tự Trồng”;

➙ cháu sẽ chỉ ưu tiên cho “cây Tự Nhiên”–chúng TỰ MỌC, hay chỉ quan tâm tới những loài “cây Tự Trồng”–PHẢI LỰA, CHỌN chúng ? Tương tự, cháu không giết hại sư tử, gấu, chồn, cáo v.v.. để chúng sống TỰ DO trong TỰ NHIÊN và chỉ CHĂM NUÔI gia súc, hay cháu sẽ gom về nuôi hết ĐỘNG VẬT HOANG DÃ cùng với chó, mèo, bò, lợn..v.v.. cố thuần hóa tất cả chúng LIỀN-NHIỀU-NHANH–để có ích với chúng ta ?.v.v.. cùng nhiều cách khác nữa.

Trả lời được “CHỌN làm GÌ”, tự cháu sẽ hiểu RÕ THÊM các câu chuyện về ❛chủ nghĩa Mác-Lênin❜, mà thực ra, là câu chuyện “khởi nguồn giữa CÁCH LÝ GIẢI THẾ GIỚI của ông Mác và ông Mít”.

🫰🏼

Chân thành Cảm Ơn bạn 

June Nguyễn
đã truyền cảm hứng qua câu hỏi và đã mời mình tham gia, thử vụng về lý giải.

• • •

Lẽ ra, từ câu hỏi/đề tài này-chỉ dành cho các bé tuổi 1O~12, được gợi truyền cảm hứng, mình đã có thể post bài mở rộng, liên quan tới phân tích & dẫn chứng các luận điểm từ Adam Smith & Karl Marx.. Nhưng, dường như khâu kỹ thuật của NORON đã (siết lại ??) vừa hạn chế số chữ (trong phân khu “viết bài, sáng tác”, post tới lui hơn 1O lần, mà vẫn cứ bị auto CHẶT CỤT toen hoẻn vô duyên) lại vừa hạn chế luôn ảnh (dường như không cho tải lên.. hơn 1 ảnh, trong khi ảnh mình upload không bao giờ quá 5OOkb/ảnh, đôi khi chỉ 300kb, chưa đạt giới hạn tổng 5 Mb quy định cho 1 ảnh cover). Phiền quá, chắc NORON đang eo hẹp 'không gian vật lý' !? 

Cho nên, Xin Lỗi “Chủ tút” 

June Ng.
...mình đã phải botay.com tại đây, không 'cảm hứng' mở rộng thêm được như 2 tuần trước nữa rùi. Puồn hiu hiu. 😮‍💨

🤣 2O tháng Hai 2O23 😏

Hãy bắt đầu từ việc giải thích chủ nghĩa cộng sản: Nhìn lại quá khứ một chút, cách vận hành của tất cả các xã hội từ xưa đến nay đều xoay quanh một niềm tin: bạn chỉ xứng đáng được sống, khi bạn có ích cho tập thể.

Đó là lí do chúng ta có tiền, có giàu nghèo, có pháp luật, có trừng trị.

Tiền chính là thứ quyết định xem "bạn có đáng được sống" hay không, thông qua việc bạn đóng góp được gì cho cộng đồng. Một người càng kiếm được nhiều tiền, càng là bằng chứng cho việc người đó có năng lực làm việc cao, làm ra nhiều của cải, hay nhiều giá trị tinh thần. Một người càng kiếm được ít tiền, chứng tỏ năng lực làm việc của họ thấp, làm ra ít của cải, giá trị tinh thần. Vậy nên, người giàu sẽ được tiếp cận được với nhiều vật chất tốt hơn: có nhà đẹp, xe đẹp, ăn ngon, tiếp cận được với những giá trị tinh thần tốt hơn: du lịch, thưởng thức nghệ thuật, tư vấn tâm lí, hay còn gọi là "đáng sống". Và người nghèo thì không được tiếp cận với tất cả những điều đó, hay còn gọi là "không đáng sống".

Pháp luật cũng tương tự như vậy, pháp luật sẽ "ưu tiên" bảo vệ những người mà mọi người cho là "có giá trị" như là tổng thống, chủ tịch nước, người giàu,... Và pháp luật sẽ trừng trị và loại bỏ những người "không có giá trị" như các loại tội phạm.

Xã hội sẽ tôn thờ những người thành công, người cho họ chỗ dựa tinh thần, người đóng góp lớn cho đất nước. Xã hội sẽ không chấp nhận những người lười biếng, lầm lỗi, gây hại.

...

Và bây giờ hãy lật lại. điều ở đầu, nếu một xã hội không được xây dựng dựa trên niềm tin đó thì sao? một xã hội mà cho rằng, mọi người đều đáng sống, đều đáng được hưởng những gì họ muốn.

Đó chính là cộng sản.

Nghĩa là ở xã hội cộng sản, bạn thích làm gì thì làm không làm luôn cũng được, đi đâu thì đi, có quyền tự nhiên vào siêu thị lấy đồ như đồ nhà mình, có quyền ở bất kì ngôi nhà nào mà bạn muốn, nói ngắn gọn bạn có quyền "không làm mà vẫn có ăn",...

🐢🐢🐢

Còn giờ mới đến chủ nghĩa mác lênin.

Nói một cách ngắn gọn thì đây là một "cách" để đưa con người đi lên xã hội cộng sản.

Nhưng nó lại theo 1 cách rất là "đuồi" 🤣🤣🤣. Tớ tin chắc rằng cái chủ nghĩa đó nó chẳng dẫn tới cộng sản đâu, 🥲🥲🥲, có khi nó đưa mình đi gặp ông bà tổ tiên còn nhanh hơn tốc độ lật mặt của thằng bạn mình.

Giải thích 1 cách đơn giản thì: Cách vận hành của xã hội nó phải phù hợp với niềm tin của mọi người, kiểu nồi nào úp vung đấy, muốn thay đổi xã hội, phải thay đổi niềm tin. Mà chủ nghĩa mác lê nin không có lời giải cho những thứ như là lòng tham, sự ích kỉ, lòng đố kị, những thứ mà là nền tảng cho cái niềm tin: "bạn chỉ xứng đáng được sống khi bạn có giá trị".

Mình nghĩ rằng, một xã hội càng nhân đạo một cách trí tuệ, thì đã ngày càng gần với cộng sản rồi, chẳng cần thiết phải có "cuộc cách mạng lật đổ" nào cả.

Câu trả lời là gần như không thể thậm chí ngay cả đối với người lớn đã học qua đại học để có thể hiểu hết được về chủ nghĩa Marx.

Ít nhất 1/3chủ nghĩa Mác nói về “quy luật” được quan sát và đúc kết từ triết học và khoa học tự nhiên. Chủ nghĩa Mác đã phát triển chủ nghĩa duy vật lịch sử và chủ nghĩa duy vật biện chứng dựa trên sự phê phán và tiếp thu từ sự phát triển khoa học và triết học phương Tây thế kỷ 19. Phiên bản hiện tại,ít nhất ở nước xã hội chủ nghĩa còn lại, đã kết hợp những trích xuất mới từ vật lý lượng tử và thuyết tương đối cũng như một số triết học Phương đông.

Chủ nghĩa Mác sẽ cố gắng nói cho bạn biết sự ngụy biện logic và quan niệm sai lầm của chủ nghĩa duy vật máy móc (chẳng hạn như chủ nghĩa lấy châu Âu làm trung tâm, chủ nghĩa Darwin được áp dụng một cách sai lầm trong khoa học xã hội dẫn đến việc biện minh cho chủ nghĩa phát xít), chủ nghĩa duy tâm chủ quan và khách quan (tôn giáo, siêu hình học, sự kết thúc của lịch sử, lịch sử tuyến tính)., vòng lập lại, chủ nghĩa bi quan, chủ nghĩa cá nhân, chủ nghĩa lịch sử anh hùng) đang thống trị triết học phương tây trước khi chủ nghĩa Mác ra đời, cũng như những triết học “bình cũ rượu mới” ra đời từ năm 1945. Nó sẽ cố gắng giải đáp bản chất của thế giới vật chất và ý thức con người, giải thích thế giới đã vận hành như thế nào và con người đang làm gì ở đây.

Phần thứ hai là về cách quy tắc được sử dụng để xác định và giải thích gần như mọi thứ chủ yếu quan trọng trong khoa học xã hội (mâu thuẫn, giai cấp, năng suất, phương tiện sản xuất, cấu trúc hạ tầng kinh tế, kiến ​​trúc thượng tầng chính trị, vai trò của tôn giáo).

Chỉ có phần cuối cùng là về lý do tại sao chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa cộng sản sẽ lần lượt đợi ở hai bến tiếp theo sau khi xe buýt khởi hành từ bến hiện tại của chủ nghĩa tư bản.

Đối với đại đa số, họ không thực sự hiểu chủ nghĩa Mác vì nó quá phức tạp. Vì vậy, những gì họ nhận được thường là một vài câu và các biểu tượng mang tính biểu tượng như đấu tranh giai cấp xã hội hoặc hãy có một Quốc tế ca, v.v. Trên thực tế, phần lớn nhưng gì chúng ta biết về chúng vẫn chỉ là những gì mà chủ nghĩa Mác đã phê phán trong chương đầu tiên của việc chạy theo chủ nghĩa duy vật máy móc và chủ nghĩa duy tâm chủ quan hoặc khách quan, ngoại trừ việc khoác lên mình tấm áo của chủ nghĩa Mác.
Đa số mọi người đều hiểu sai về Cốt lõi chính của chủ nghĩa Marx, đó chính là “quan hệ sản xuất phải phù hợp với mức năng suất hiện tại”.
Tóm lại, chủ nghĩa Mác là tổng thể phương pháp luận, bản thể luận, nhận thức luận, khoa học tự nhiên. Nó dẫn đến chủ nghĩa duy vật biện chứng lịch sử. Bạn sẽ không tự động trở thành một người theo chủ nghĩa Mác chỉ vì bạn đọc cuốn Tư bản bằng tiếng Đức hoặc tuyên bố trung thành với chính sách kinh tế của những năm 1960. Chủ nghĩa Mác là một hệ thống cởi mở và năng động không ngừng, chào đón bất kỳ triết học nào (bao gồm cả các nhánh phụ của chủ nghĩa Mác và cái gọi là “Chủ nghĩa Mác chính thống”) và lý thuyết khoa học tự nhiên để thách thức hoặc kiểm tra hoặc đóng góp. Bạn không thường thấy điều đó ở các trường phái kinh tế, chính trị, xã hội học và triết học khác, những trường phái luôn có một số loại chủ nghĩa duy tâm và chủ nghĩa duy vật máy móc để đóng khung các lý thuyết của họ và hỗ trợ cho các lập luận của họ. Nhiều người trong số bạn và thậm chí cả tôi không thể vượt qua chương một của chủ nghĩa Mác với bản chất của bản chất và ý thức một cách đầu đủ.

Con có 1 cái bánh, bạn con có 1 gói kẹo.

Bạn con muốn ăn bánh, còn con muốn ăn kẹo.

Chủ nghĩa cộng sản là con mang 1 miếng bánh ngon đổi lấy 1 cái kẹo vừa phải, cả 2 đều hài lòng và đều hạnh phúc vì vừa dc ăn kẹo, vừa được ăn bánh.

Chủ nghĩa tư bản là con mang 1 miếng bánh đổi lấy cả gói kẹo của bạn, con được tất cả, còn bạn con chỉ được 1 mẩu bánh nhỏ.

Chủ nghĩa cộng sản ( vượt xa Marx - Lê nin lâu rồi con nhé) là cách người lớn làm thế nào để tất cả mọi người trên thế giới có thể chia sẻ thế giới này một cách yên bình, hạnh phúc và vui vẻ.

Còn chủ nghĩa tư bản là cách người lớn làm thế nào để mình có tất cả, còn người khác chỉ có rất ít hoặc chẳng có gì.

Hãy dùng boardgame dixit 

Là một hoặc nhiều khái niệm có hệ thống khác với chũ nghĩa thời bây giờ.