Làm thế nào để rèn luyện Kỹ năng mềm?

Tiếp tục chuỗi các bài viết về chủ đề Kỹ năng mềm nói chung, nhằm hình thành những nền tảng nhất định cho quá trình học hỏi và nâng cao kỹ năng cho bản thân, hôm nay mình sẽ chia sẻ với các bạn cách mình đã rèn luyện Kỹ năng mềm như thế nào nhé.

Đúng là càng ngày mình càng nghiệm ra một chân lý sâu sắc rằng không có cái gì tự nhiên mà có, tự trên trời rơi xuống và cũng không có cái gì có thể dễ dàng, nhanh chóng theo kiểu “một đập ăn quan” ngay tức thì được (mà nếu có thì cũng sẽ không bền vững, dài lâu) mà luôn cần có thời gian, quá trình trải nghiệm, chiêm nghiệm và rút ra bài học. Ví dụ như hiện tại mình có thể trở thành một người có tư duy, thái độ sống khá tích cực, an nhiên, tự tại, vui vẻ với cuộc sống và có thể ngồi đây viết những chia sẻ về kinh nghiệm rèn luyện kỹ năng mềm với các bạn thì trước đó mình đã từng trải qua không biết bao nhiêu lần “thử”, bao nhiêu cái sai, bao nhiêu thất bại, đọc không biết bao nhiêu cuốn sách, tham gia học các lớp học khác nhau…để có thể rút ra những “bài học xương máu” trên hành trình thay đổi bản thân. Và hiện tại, mình vẫn đang tiếp tục học hỏi không ngừng, tiếp tục phản tư, đo lường các kết quả và không ngừng phát triển bản thân. Vậy mình đã rèn luyện các kỹ năng mềm như thế nào? 

·      Cần biết vì sao mình cần phải rèn luyện kỹ năng mềm? 

Đây là câu hỏi đầu tiên các bạn cần phải trả lời được một cách rõ ràng, xuất phát từ chính nhu cầu của bản thân bạn. Nghĩa là bạn muốn rèn luyện nó không phải vì bởi ảnh hưởng của những người xung quanh, vì trào lưu, xu hướng, vì bố mẹ bạn bảo muốn thế hay mình bảo là quan trọng…mà tự bản thân bạn phải cảm thấy nó thực sự cần với mình. Bạn hãy dành thời gian suy nghĩ và ghi ra những gạch đầu dòng (trên một file máy tính hoặc trong cuốn sổ tay nhỏ) thật rõ ràng những lý do bạn cần phải rèn luyện kỹ năng mềm, như: vì bạn nhận ra mình còn thiếu kỹ năng, bạn muốn thay đổi bản thân, bạn muốn có cuộc sống tốt đẹp, ý nghĩa hơn, có mối quan hệ tốt trong cuộc sống và công việc, xây dựng hình ảnh/thương hiệu cá nhận, để có cơ hội thăng tiến…Đây là điều mình đã làm trước khi bước vào “hành trình thay đổi bản thân” và thật kỳ diệu mỗi khi mình bế tắc, chán nản hay muốn bỏ cuộc thì đây lại là những liều thuốc kéo mình lại, thúc đẩy mình tiếp tục tiến về phía trước. 

·      Xác định những kỹ năng mềm bạn cần có và lên kế hoạch học hỏi, rèn luyện

Ở bước thứ hai, bạn cần kết nối với bản thân để biết được mình đang có những kỹ năng nào? Kỹ năng nào là thế mạnh của bản thân, kỹ năng nào bạn còn yếu và thiếu để có kế hoạch học hỏi, dành thời gian rèn luyện, trau dồi, nâng cao kỹ năng đó. Bạn hãy lên một list danh sách các kỹ năng (kỹ năng mềm mà bạn thấy cần cho công việc ,kỹ năng quản trị bản thân, kỹ năng trong các môi trường mà bạn tham gia, những kỹ năng mềm mới trong thời đại công nghệ số…);  xác định kỹ năng nào bạn đã ok rồi, kỹ năng nào cần học hỏi và rèn luyện để có kế hoạch học hỏi và rèn luyện nhé. Ví dụ như mình mình nhận thấy kỹ năng viết, nói, lắng nghe, giao tiếp của mình về cơ bản là khá ổn nhưng mình còn hạn chế trong kỹ năng cân bằng cảm xúc (do trước đó mình hay bị stress, suy nghĩ tiêu cực), mình không biết nói chuyện hài hước, bông đùa làm người khác bị căng thẳng (mình thường khá nghiêm túc khi giảng dạy và giao tiếp với người khác), kỹ năng sử dụng các phần mềm, các thiết bị công nghệ còn nhiều hạn chế (mình là dân xã hội nên mảng IT mình khá là kém)…Khi xác định được những điều đó rồi mình sẽ lên kế hoạch và lựa chọn các hình thức, phương pháp khác nhau để rèn luyện.

·      Cách để học hỏi và rèn luyện kỹ năng mềm

Ở phần này mình sẽ chỉ cho bạn những típ cơ bản nhất để rèn luyện kỹ năng mềm: đó là không ngừng học hỏi (nhận thức) và trải nghiệm (thực hành). 

Kiến thức là vô cùng, vô tận. Do đó, nếu bạn muốn thay đổi, nâng cao sự hiểu biết của bản thân bạn phải không ngừng học hỏi, cập nhật kiến thức hàng ngày (đọc thêm Hạnh phúc của sự học). Không có cái gì là không cần phải học dù trong bất cứ lĩnh vực nào. Vì vậy, trước khi bước vào giai đoạn rèn luyện kỹ năng bạn cần phải học để hiểu về nó, cơ chế vận hành ra sao (là quá trình đi từ nhận thức đến hành động). Ví dụ muốn rèn luyện kỹ năng giao tiếp hiệu quả bạn cần hiểu rõ về hoạt động giao tiếp, cốt lõi của giao tiếp là gì, những thành phần tạo nên cuộc giao tiếp, đặc điểm của từng thành phần, các hình thức giao tiếp khác nhau cho đến từng kỹ năng giao tiếp cụ thể (kỹ năng lắng nghe, nói, đọc, viết) và trong từng dạng kỹ năng, từng tình huống cụ thể bạn cần phải giao tiếp như thế nào…Sau đó bạn mới bắt đầu rèn luyện (nghĩa là đi vào thực hành) hàng ngày những kỹ năng cần có đến khi nào trở thành thói quen của bạn nghĩa là khi đó bạn đã có kỹ năng đó. Muốn có được kiến thức về các kỹ năng mềm bạn lại cần: 

-  Tìm kiếm, lựa chọn và đọc những cuốn sách hay viết về kỹ năng mềm: hiện nay trên thị trường sách có khá nhiều các cuốn sách viết về chủ đề này, nhiều cuốn sách trở thành best seller được bán với số lượng “khủng”. Tuy nhiên, bạn cần biết cách lựa chọn các cuốn sách có chất lượng và phù hợp với mong muốn, trình độ của bản thân chứ không phải vì nó được PR, quảng cáo rầm rộ (như bạn biết hiện nay truyền thông đang dẫn dắt chúng ta như thế nào). Thường thì mình sẽ lựa chọn những cuốn sách được viết bởi “người thật, việc thật”, từ những nhà xuất bản có uy tín, những review đáng tin cậy. Sắp tớ mình sẽ có bài viết giới thiệu với các bạn về danh sách các sách kỹ năng mềm nên đọc, reiview một số cuốn sách hay mình đã từng đọc và cách lựa chọn sách như thế nào. Các bạn đón đọc bài viết của mình nhé! 

-  Tham gia các lớp học phát triển bản thân: khi mình nói đến điều này, có lẽ sẽ nhiều bạn thắc mắc “Lại tham gia các lớp học làm giàu á?”, “Học các lớp học phát triển bản thân của các diễn giả truyền cảm hứng ư?”, “Có đáng tin không”…Mình hoàn toàn dễ hiểu những suy nghĩ đó của các bạn bởi ở ngoài kia có quá nhiều các lớp “học làm giàu”, “lớp phát triển bản thân” mà đôi khi mới bước chân vào bạn đã vội vã bước ra ngay, rồi thì“tiền mất tật mang” hoặc đôi khi là sự thay đổi không phù hợp… (như mình đã gặp phải). Tuy nhiên, các lớp học bản thân mà mình muốn nói đến ở đây là những lớp học chất lượng với những giảng viên thực sự có tâm huyết và hiểu biết sẽ giúp bạn thấu hiểu bản thân mình hơn, thay đổi nhận thức, tư duy, sự nhìn nhận của bạn về các vấn đề trong cuộc sống – những thay đổi mang tính cốt lõi, bản chất chứ không phải chỉ là sự thay đổi hời hợt bề ngoài mà các lớp học “ở ngoài kia” có thể dễ dàng giúp bạn có được “cảm hứng thăng hoa” tại thời điểm đó nhưng khi trở về hoặc một thời gian ngắn bạn lại trở lại với “vỏ kén” quen thuộc của mình. Mình đã may mắn khi có cơ hội được trải nghiệm và học tập trong những không gian lớp học khác nhau, từ những lớp học về thấu hiểu, phát triển bản thân cho đến các lớp học nghiên cứu chuyên sâu trong các lĩnh về kinh tế, chính trị, văn hóa… của các nhà nghiên cứu, các giảng viên rất pro và “xịn sò” ở Việt Nam…Mỗi lớp học đều cho mình những trải nghiệm tuyệt vời, mở ra trước mắt mình những góc nhìn mới, đa chiều hơn về các vấn đề hiện nay. Để giúp bạn có được sự “thông minh” trong tìm kiếm các lớp học phát triển bản thân mình sẽ trở lại vấn đề này với những phân tích thấu đáo từ những trải nghiệm của bản thân và giới thiệu với bạn một số chương trình, khóa học thú vị ở Việt Nam hiện nay mà mình đã học được trong một bài viết sắp tới nhé. 

- Follow, kết nối với những người có năng lượng tích cực (và tất nhiên là cũng sẽ unfollow những người tiêu cực): trong thời đại công nghệ thông tin hiện nay chúng ta thật may mắn vì có thể tiếp cận được nhiều nguồn thông tin hàng ngày, hàng giờ và kết nối với nhiều người khác nhau trên toàn cầu. Đồng thời mạng xã hội đã tạo điều kiện, môi trường để nhiều người có thể chia sẻ những hiểu biết, câu chuyện chân thực của bản thân, những thông tin hữu ích, những trải nghiệm của họ, những quan điểm lối sống tích cực, những điều mà họ đã làm được để “gieo những hạt giống tốt”, truyền cảm hứng cho nhiều người thay đổi, tạo dựng một cuộc sống có ý nghĩa. Chỉ có điều giữa một biển dày đặc thông tin và  sự “nở rộ” các diễn giả truyền cảm hứng ở Việt Nam hiện nay bạn cần biết lựa chọn và tiếp nhận nguồn thông tin chính thống, tích cực. Vấn đề này mình sẽ trở lại trong một bài viết sắp tới với các bạn nhé: Có nên theo học các lớp học làm giàu, phát triển bản thân không? 

- Tăng cường sự trải nghiệm để có cơ hội học hỏi và thực hành các kỹ năng mềm

Học qua trải nghiệm là con đường ngắn nhất để bạn có thể rèn luyện kỹ năng mềm. Vì vậy, mình chỉ muốn nói với các bạn rằng hãy gia tăng sự trải nghiệm cho bản thân, cho mình nhiều cơ hội để thử và làm. Chỉ khi bạn hành động bạn mới biết mình có những khả năng gì, điểm mạnh, điểm yếu và tìm kiếm cách để cải thiện, nâng cao giá trị bản thân. Cho dù trên hành trình đó bạn có thất bại đi chăng nữa thì mình tin chắc rằng bạn sẽ vẫn học được một cái gì đó, giúp bạn có được kinh nghiệm, tự tin hơn để bước tiếp. Mình đã chia sẻ về chủ đề này trong một bài viết gần đây “Cứ thử đi vì cuộc đời cho phép…” bạn có thể tìm đọc thêm nhé. 

-  Lựa chọn cho mình một môi trường giao lưu, tiếp xúc hàng ngày một cách tích cực; lựa chọn và kết nối với những người bạn, những người thầy, những hội nhóm, những môi trường mà khi là thành viên trong đó bạn sẽ trở nên giàu có hơn về sự hiểu biết, về cảm xúc và luôn có năng lượng tích cực. Điều này mình vận dụng nguyên tắc Pareto/ còn gọi là nguyên tắc 80/20 trong xây dựng các mối quan hệ.  Ví dụ hiện nay mình tham gia rất nhiều các hội nhóm/team khác nhau, như team học tiếng Anh mỗi sáng, team cùng nhau đọc sách, team thể dục thể thao…Với sự quan sát và tinh thần cởi mở, sẵn sàng học hỏi mình luôn nhận được rất nhiều nguồn năng lượng tích cực, những giá trị vô giá từ những người bạn tuyệt vời trong đó. (đọc thêm Thái độ sống tích cực - nền tảng của hạnh phúc và thành công)

Với tất cả những điều trên nếu bạn nỗ lực, kiên trì, bền bỉ học hỏi và rèn luyện không ngừng với một thái độ tích cực mình tin chắc rằng bạn sẽ sớm sở hữu cho mình một bộ kỹ năng mềm hiệu quả, góp phần làm giàu có thêm những kỹ năng mà bạn đang có, giúp bạn có cuộc sống ý nghĩa và hạnh phúc với tâm thế tận hưởng, đón nhận cuộc sống chứ không phải coi cuộc sống này là “địa ngục trần gian” (living hell) như nhiều người đang phải chịu đựng. Hãy mạnh mẽ, tự tin và quyết tâm để thay đổi bản thân và cuộc sống của chính mình bạn nhé. Mình làm được, bạn cũng sẽ làm được…! 

Cảm ơn các bạn vì đã đọc chia sẻ của mình. Mình hy vọng rằng bài viết này sẽ giúp ích được ít nhiều cho bạn trên hành trình rèn luyện kỹ năng mềm của mình. Hẹn gặp bạn trong những chia sẻ tiếp theo nha!