Pfizer từ thất bại đến thành công sản xuất vaccine Covid-19

Pat McEvoy, người điều hành nhà máy Pfizer tại Kalamazoo, bang Michigan, khi ấy kỳ vọng quá trình chạy thử nghiệm này là phép thử cho "canh bạc" công nghệ mRNA. Đây đồng thời là bài kiểm tra cho chiến lược "từ chối viện trợ chính phủ Mỹ"- tức tự đầu tư nghiên cứu phát triển vaccine Covid-19, không nhận bất cứ một nguồn lực nào từ chính quyền của hãng.

Song vào ngày 11/9 năm ngoái, khi hệ thống máy bắt đầu hoạt động, các chuyên gia nhận thấy điều không ổn. Khi lấy mẫu ở bể trộn vào cuối công đoạn sản xuất, họ thấy thành phần chủ chốt của sản phẩm - hạt chất béo bao bọc mRNA - hầu như đã biến mất.

"Thử nghiệm kỹ thuật đầu tiên của chúng tôi thất bại hoàn toàn", Pat McEvoy, giám đốc cấp cao về kỹ thuật của hãng, kể lại.

Pfizer biết rằng vaccine sẽ chấm dứt được đại dịch. Vaccine chứa hạt nano lipid (chất béo) nói trên, chỉ thị tế bào người tạo protein kích hoạt kháng thể, hỗ trợ hệ miễn dịch chống virus trong tương lai. Tuy nhiên, tác dụng này của hạt nano lipid sẽ chẳng ích gì nếu các hãng dược không thể đưa công nghệ từ phòng thí nghiệm ra sản xuất hàng loạt, điều chưa từng diễn ra. Việc hiện thực hóa công nghệ thành thương phẩm đã tạo nên thành công của chiến dịch tiêm chủng Mỹ sau này.

Pfizer giờ đây là một trong ba loại vaccine được cấp phép sử dụng tại Mỹ, bên cạnh Moderna và Johnson & Johnson. Hiệu quả của các loại vaccine này đã được minh chứng khi tỷ lệ ca nhiễm mới và số người nhập viện, tử vong giảm mạnh, tạo điều kiện cho Mỹ từng bước mở cửa trở lại và phục hồi nền kinh tế.

Công ty dự kiến sẽ cung cấp 3 tỷ liều vaccine vào năm 2021, gấp đôi so với dự kiến ban đầu, đủ chủng ngừa cho 1,5 tỷ người. Vaccine tạo ra doanh thu 26 tỷ USD cho Pfizer trong năm nay, trở thành loại dược phẩm bán chạy nhất mọi thời đại.

Hãng và nhiều công ty đang xây dựng dây chuyền cung cấp vaccine mRNA ngừa bệnh cúm, HIV, lao phổi, bệnh dại, virus rota, sốt rét và Zika, theo phân tích của công ty tư vấn đầu tư Berenberg Capital Markets. Đối tác BioNTech và đối thủ Moderna của hãng cũng nghiên cứu ứng dụng công nghệ mRNA trong chữa trị ung thư.

Nhưng vào ngày 20/3 năm ngoái, khi nhận email từ cấp trên, McEvoy không mơ đến thành tựu ấy. Nhóm của ông được Chaz Calitri, Phó chủ tịch phụ trách các sản phẩm tiêm của Pfizer tại châu Âu và Mỹ, lựa chọn là nhà sản xuất, đóng chai và bảo quản vaccine Covid-19.

"Anh có làm được không?", email của Chaz viết.

"100%", McEnvoy đáp lại sau 7 phút.

Ba ngày trước đó, Pfizer tuyên bố hợp tác với công ty công nghệ sinh học Đức BioNTech để phát triển và sản xuất vaccine Covid-19. BioNTech có công nghệ mRNA nhưng cần một đối tác sản xuất lớn có chuyên môn kỹ thuật và phân phối để sản xuất vaccine với quy mô toàn cầu.

Việc sản xuất diễn ra tại một nhà máy ở Kalamazoo, từng điều chế thuốc từ thế kỷ 19. Khi tập hơn nhóm lãnh đạo, McEvoy biết rằng ông phải bắt đầu mọi thứ từ số 0. Họ chưa có máy móc để trộn nguyên liệu và lọc thành phẩm vì đây là công nghệ mới.

Vào tháng 7, Pfizer có hợp đồng đầu tiên, bán 100 triệu liều vaccine cho Mỹ với giá 1,95 tỷ USD. Sản phẩm của hãng trở thành nòng cốt trong Chiến dịch Thần tốc của cựu tổng thống Donald Trump.

Moncef Slaoui, cố vấn Chiến dịch thần tốc từng bày tỏ sự ấn tượng với quy mô toàn cầu, khoản đầu tư khổng lồ và hàng loạt kỹ sư trong chiến lược của Pfizer.

Nguồn: vnexpress