Đêm ngắn thì ít mộng

Ngày Hạ chí là ngày mà thời gian ban ngày dài nhất trong năm ở bán cầu bắc, ngắn nhất ở bán cầu nam. Theo Thiên văn học phương Tây, ngày này đánh dấu sự bắt đầu của mùa hè ở bán cầu bắc, và sự bắt đầu của mùa đông của bán cầu nam. Còn theo quan điểm của phương Đông thì ngày Hạ chí chính là ngày giữa mùa hè, chữ Chí (至) trong Hạ chí (夏至) nghĩa là đã đạt đến điểm cùng cực. Vào ngày này, Mặt Trời sẽ nằm ở điểm cao nhất về hướng bắc trên bầu trời vào giữa trưa, rồi từ từ quay trở lại phía nam.

Năm nay, hạ chí chính thức bắt đầu lúc 5h34 ngày 21/6 (giờ Hà Nội). Khi Hạ chí bắt đầu, Trái đất nghiêng 23,5 độ so với trục Trái đất. Vào ngày 21-6 (có những năm là 20-6), Bắc cực sẽ hướng về Mặt trời nhiều nhất.

Tiết Hạ chí giữa tháng 5 âm nên theo Kinh Dịch đó là quẻ Cấu, quẻ này là một quẻ cát lợi, nhưng có sự biến hóa, âm khí được sinh ra, sau thời cực thịnh sẽ có sự dịch chuyển, thay đổi sang các trạng thái khác. Người ta nói “vật cùng tắc phản” nên khí một hào âm phát sinh, rồi hai hào, ba hào, càn khôn vũ trụ dần chuyển sang một thời kỳ nhiệt độ, ánh sáng thấp hơn, các yếu tố khác dần dần thay đổi. Nôm na là chí quá thì phải quy hoạch lại.

Trong dân gian, tiết Hạ Chí là thời điểm để hiến tế thần linh, nơi khô hạn thì cầu mưa, nơi mưa nhiều thì cầu không úng ngập. Nếu không tổ chức tế lễ thì chư thần quở phạt, thời tiết thất thường, nhiều thiên tai.

Dân gian tin rằng, ăn thịt chó trong tiết Hạ Chí thì trừ tà, bổ thận, chống đỡ ôn dịch, ít bị cảm mạo hay trúng gió.

Đêm ngắn thì ít mộng. Chào mừng ngày Hạ chí Việt nam 21/6.