Cùng là tiếng Việt, nhưng tại sao ngôn ngữ 3 miền vẫn có sự khác nhau?

"Cùng là tiếng Việt", để mình dừng lại ngay chỗ đó đã. Giọng nói của nhóm người nào được xếp vào "tiếng" nào không bắt buộc phải theo chuẩn mực ngôn ngữ học nào, mà thường mang các yếu tố như lịch sử, văn hóa, chính trị. Giả sử tất cả các viện hàn lâm xếp tiếng Huế là ngôn ngữ riêng, thì nó được coi là một tiếng khác, không phải vì nó khác bao nhiêu so với tiếng Việt. Ở biên giới Slovakia và CH Séc, ở cả 2 bên quốc gia nói gần như cùng 1 giọng địa phương, nhưng ví dụ người nói ở Slovakia thì được coi là nói tiếng Slovakia giọng miền tây sát biên giới. Mình coi các khác biệt này như 1 phổ (spectrum), nó không có tách biệt rõ ràng nhưng thay đổi dần và giao thoa.

Tại sao nó lại như một phổ thay đổi mà không phải đồng dạng? Như các bạn khác đã trả lời rồi nên có lẽ mình không cần phải nhắc lại, có rất nhiều yếu tố. Sự phân hoá vậy là chuyện bình thường, xảy ra trong mọi ngôn ngữ tự nhiên.

Mình chỉ muốn thêm một ví dụ lạ xíu: ngay cả ngôn ngữ nhân tạo cũng xảy ra điều này, ví dụ trong tiếng Esperanto. Người sáng tạo ra nó, L.L.Zamenhof, đưa ra những quy luật nhất định để ngôn ngữ này có tính thống nhất và bất biến. Tuy nhiên, người nói có khá nhiều tự do trong việc thành lập từ vựng và thứ tự trong câu mà vẫn không phạm quy luật nào. Mỗi người với tiếng mẹ đẻ khác nhau dùng Esperanto với ngữ âm hơi khác nhau đã đành, cả thứ tự từ trong câu cú và cách thành lập từ vựng cũng phản ánh được sự khác biệt giữa hai người nói có tiếng mẹ đẻ khác nhau.

Ủa vậy người ta nói đi khám bệnh, chữa bệnh hay là khám ốm, chữa ốm?

Nếu bạn chỉ chăm chăm dựa trên tài liệu mang tính chất được kiểm duyệt thì bạn sẽ không thể tìm ra câu trả lời. Nó giống như việc tìm nguồn gốc con người vậy. Mọi cái chỉ là suy đoán, ăn thua là suy đoán đó có đc nhiều người hưởng ứng hay không mà thôi.

Nếu bạn thật sự tự cao tới mức tin rằng, giọng nói gốc của người Việt là giọng Bắc thì không cần phải đọc tiếp.

Nếu bạn đủ khả năng nghe giọng 3 miền và nhận thấy có 1 sự khác biệt cực lớn giữa Huế và Đà Nẵng thì suy luận 1 chút cũng có thể thấy vốn dĩ là giọng điệu này đã có từ rất lâu. Từ đó có thể thấy đây vốn không phải là giọng bị phân hóa.

Từ mốc này bạn suy từ Huế ra Thanh Hóa thì có thấy được sự phân hóa nhẹ trong giọng nói hay không? Rồi từ Đà Nẵng trở vô Nam thì nó có phân hóa hay không?

Giọng miền Bắc vốn dĩ nghe có vẻ gần giống tiếng Việt, nhưng do tiếp xúc bên kia quá nhiều, cho nên phát âm thường mang âm sắc. Ví dụ: đi ngủ = đi ngú, vũ bão = vú báo, .... 1 số âm bị nuốt mất gốc hoàn toàn như: ăn uống = anh uốn, băn khoăn = banh khoanh , tối ưu = tối iêu... Chữ "R" và "L" bên kia đọc không được thì người miền Bắc cũng khó phát âm được thậm chí là viết sai chính tả rất nhiều, trong khi 2 miền còn lại đều phát âm được và rõ.... tới đây chắc tự hiểu được rồi chứ gì. Thậm chí nếu đọc không mang âm sắc miền Bắc vào và đọc từng từ một,phát âm cho chuẩn, tròn và rõ nét từng chữ một, một cách chậm rãi thì nó sẽ ra âm miền nào? Bạn tự làm bởi bản thân đi sẽ rõ.

Nhiều người còn dùng giả thuyết như: nguồn nước, phân hóa theo thời gian, phân hóa địa lý.... Nước mà đổi được giọng thật sao? Theo thời gian thì ít ra lứa f1,f2 phải chết ngay khi sinh f3 thì nó mới tự nghĩ ra âm điệu riêng được. Những đứa trẻ gốc Bắc sống trong Nam, trừ khi nó không muốn lạc loài thì mới đổi giọng, nhưng tụi nó vẫn đổi về lại giọng Bắc bình thường được. Chứ trong nhà còn cha, còn mẹ, còn ông, còn bà thì hầu như khó mà đổi giọng.

Tóm lại, khi ở 1 vùng miền nào đó quá lâu, và bản thân cũng dùng giọng điệu địa phương chỗ đó, thì khi có người miền khác tới, hoặc bản thân đi tới vùng miền khác, sẽ nghe không quen tai, dẫn tới cho rằng vùng miền đó nói không chuẩn.

Đây là nói về phát âm, đừng lôi từ địa phương vào, vì đa số không liên quan tới phát âm đúng sai, rõ hay không rõ. 3 miền không có miền nào phát âm chuẩn hết đâu. Người ta cho rằng miền Bắc phát âm chuẩn, nhưng thực tế thì sau chiến tranh, đài phát thanh và truyền hình cả nước là....VTV. thêm nữa, người miền Bắc di cư rất nhiều, địa phương nào cũng có người nói giọng Bắc.

Những đứa trẻ lớn lên trong Nam, mà trong xóm có người miền Trung. Thì khi nó đi xa vẫn nghe được giọng miền Trung. Khác với những đứa trẻ trong Nam còn lại.

Hơn nữa mình là người miền Trung, mình chỉ góp ý là. Giọng miền Trung chỉ là nói chung chung thôi. Chứ thật ra giọng Huế khác xa so với giọng Đà Nẵng, giọng Đà Nẵng khác xa giọng Bình Định, giọng Bình Định cũng khác so với giọng Phú Yên. Vậy nên, nếu bạn có chút hiểu biết về địa lý và giọng địa phương khác thì sẽ nói rõ tên địa phương chứ không gọi giọng miền Trung 1 cách chung chung.

Bạn nên biết Lê Lợi, Nguyễn Huệ, Bác Hồ là người ở đâu. Mấy vị vĩ nhân này không có ai nói giọng Bắc đâu đó nha :)