Theo bạn tại sao nhà Nguyễn không thể cải cách

Lúc xưa, vua Minh Mạng cho người sang Hạ Châu mua vải và đồ thuỷ tinh, chắc ông cũng không ngờ bến cảng nhỏ bé kia ngày sau lại trở thành quốc gia Singapore giàu có với nền tài chính và giáo dục hùng mạnh. Ngẫm lại nước Đại Nam to lớn, trí thức cũng không thiếu, nhưng quá phụ thuộc vào văn chương thơ phú. Vua Minh Mạng hiểu điều này, ông trăn trở:

"Học như thế thì trách nào mà nhân tài chẳng mỗi ngày một kém đi. Song tập tục đã quen rồi, khó đổi ngay được, về sau nên dần dần đổi lại" 😔

Triều đình nhà Nguyễn thực tế không bỏ sót một báo cáo nào của những nhà cải cách gửi về Huế, nhưng toàn gặp các ông quan bàn lùi nên mất hết cơ hội. Sử gia Trần Trọng Kim chửi:

"Bởi vậy ai hay kinh nghĩa đã nghĩ mình hơn người, ai tài thi phú đã tưởng mình giỏi nghề trị nước. Việc đời thì tối tăm mờ mịt mà lại tự phụ và kiêu căng, cho thiên hạ như rơm rác, coi mình như thần thánh. Sự học của mình đã hư hỏng như thế, những hủ tục lại ăn sâu vào trí não, thành ra một thứ cố tật không sao chữa được. Đại khái, cái trình độ của bọn sĩ phu ở nước ta lúc bấy giờ là thế, cho nên vận nước suy đến nơi mà hồn người vẫn mê muội ở chỗ mơ màng mộng mị. Bọn sĩ phu là người có học, làm tai làm mắt cho mọi người mà còn kém cỏi như thế, thì bảo dân gian khôn ngoan làm sao được" 😡

Nước mình thiếu hẳn một giai cấp để cải cách hiện đại, vua có muốn cũng không còn kịp nữa. Đại thần Phan Thanh Giản lúc sang Pháp xin lại 3 tỉnh miền Đông đã cay đắng:

"Từ ngày đi sứ đến Tây kinh,

Thấy chuyện Âu châu phải giật mình.

Nhắn nhủ đồng bang mau thức tỉnh,

Hết lời năn nỉ chẳng ai tin..."