Trình bày nội dung thuyết nhận thức và hành vị ?

Lý thuyết nhận thức và hành vi a) Nội dung của thuyết: -Thuyết này cho rằng: chính tư duy quyết định phản ứng chứ không phải do tác nhân kích thích quyết định. Sở dĩ chúng ta có những hành vi hay tình cảm lệch chuẩn vì chúng ta có những suy nghĩ không phù hợp. Do đó để làm thay đổi những hành vi lệch chuẩn chúng ta cần phải thay đổi chính những suy nghĩ không thích nghi. - Mô hình: S -> C -> R -> B + Trong đó: - S là tác nhân kích thích, - C là nhận thức, - R là phản ứng, - B là kết quả hành vi. +Giải thích mô hình: Theo sơ đồ thì S không phải là nguyên nhân trực tiếp của hành vi mà thay vào đó chính nhận thức C về tác nhân kích thích và về kết quả hành vi mới dẫn đến phản ứng R. - Quan điểm về nhận thức và hành vi: 2 quan điểm + Theo các nhà lý thuyết gia nhận thức- hành vi thì các vấn đề nhân cách hành vi của con người được tạo tác bởi những suy nghĩ sai lệch trong mối quan hệ tương tác với môi trường bên ngoài. (Aron T. Beck và David Burns có lý thuyết về tư duy méo mó). Con người nhận thức lầm và gán nhãn nhầm cả từ tâm trạng ở trong ra đến hành vi bên ngoài, do đó gây nên những niềm tin, hình tượng, đối thoại nội tâm tiêu cực. Suy nghĩ không thích nghi tốt đưa đến các hành vi của một cái tôi thất bại. + Hầu hết hành vi là do con người học tập (trừ những hành vi bẩm sinh), đều bắt nguồn từ những tương tác với thế giới bên ngoài, do đó con người có thể học tập các hành vi mới, học hỏi để tập trung nghĩ về việc nâng cao cái tôi, điều này sẽ sản sinh các hành vi, thái độ thích nghi và củng cố nhận thức. => Như vậy, lý thuyết này cho ta thấy rằng cảm xúc, hành vi của con người không phải được tạo ra bởi môi trường, hoàn cảnh mà bởi cách nhìn nhận vấn đề. Con người học tập bằng cách quan sát, ghi nhớ và được thực hiện bằng suy nghĩ và quan niệm của mỗi người về những gì họ đã trải nghiệm. Quá trình trị liệu phải cố gắng sửa chữa việc hiểu sai đó, do đó, hành vi chúng ta cũng tác động một cách phù hợp trở lại môi trường b) Mô hình ABCDEF của Ellis –trị liệu nhận thức hành vi - REBT là viết tắt của (Rational Emotive Behavioral Therapy) có nghĩa: Liệu Pháp Hành Vi Cảm Xúc Chuẩn bắt đầu bằng ba chữ ABC. Trong đó: •A là viết tắt của (activating experiences): có nghĩa những kinh nghiệm xảy ra trong đời sống có tác động lên tâm thức chúng ta. Chẳng hạn như các vấn đề đến từ sinh hoạt trong gia đình, chán nản trong công việc, ký ức khổ đau của thời thơ ấu, và những vấn đề thường gặp khác trong đời sống đã tạo nên những bất hạnh. •B là viết tắt của (beliefs): đây là tư duy, là niềm tin và triết lý sống. Ellis tin rằng chúng ta thường có những niềm tin và triết lý sống sai lệch. Đây là những tư tưởng chống lại chính bản thân chúng ta. Đây chính là nguồn gốc của những đau khổ. •C được viết tắt từ (consequences): vốn là những kết quả từ những hành vi sai lệch (hành vi không chuẩn). Đây là những triệu chứng tâm thần không lành mạnh, và là những cảm xúc tiêu cực như trầm uất, lo lắng, sợ hãi. Những kết quả trạng thái tinh thần tiêu cực nói trên đến từ niềm tin và triết lý sống sai lệch của một cá nhân khi tiếp cận với những kinh nghiệm trong cuộc sống. •D viết tắt của (dispute): có nghĩa là bàn cãi và chất vấn với tư duy cũ để sửa đổi và cải tạo cách nhìn cũ nhằm xây dựng một cách nhìn mới. •E là viết tắt của (psychological effects) được coi là tư duy chuẩn và não trạng mới, kết quả chính thức của quá trình bàn cãi và chất vấn (D– dispute) được nhà liệu pháp và thân chủ cùng làm việc và thống nhất với nhau. - Ellis chỉ ra 3 nhóm tư duy không chuẩn là: 1. Tôi phải hoàn hảo xuất sắc, nếu không tôi sẽ là người vô dụng. 2. Mọi người phải đối xử tốt với tôi, nếu không họ hoàn toàn là người xấu. 3. Cuộc đời phải luôn đem đến cho tôi hạnh phúc, nếu không thì tôi sẽ chết. Thực ra liệu pháp này là quá trình tạo nên một hiệu ứng phản xạ có điều kiện về mặt tâm lý. Kết quả của liệu pháp này nhằm giúp các thân chủ không chỉ biết nhận dạng được các nguồn gốc sinh ra vấn đề mà còn biết xử lý chúng sao cho có hiệu quả. Ellis tin rằng trong mỗi chúng ta ai cũng được cài đặt sẵn những khuynh hướng trở thành điều kiện hóa trên bình diện sinh học.